scispace - formally typeset
Search or ask a question

Showing papers in "Nederlands Tijdschrift Voor Traumatologie in 2012"




Journal ArticleDOI
TL;DR: This randomized clinical trial compared the outcomes of two methods used for the treatment of displaced and unstable distal radial fractures in patients sixty-five years of age or older: ORIF with use of a volar locking plate and closed reduction and plaster immobilization (casting).
Abstract: Background: Despite the recent trend toward the internal fixation of distal radial fractures in older patients, the currently available literature lacks adequate randomized trials examining whether open reduction and internal fixation (ORIF) with a volar locking plate is superior to nonoperative (cast) treatment. The purpose of the present randomized clinical trial was to compare the outcomes of two methods that were used for the treatment of displaced and unstable distal radial fractures in patients sixty-five years of age or older: (1) ORIF with use of a volar locking plate and (2) closed reduction and plaster immobilization (casting).

30 citations



Journal ArticleDOI
TL;DR: In deze review willen wij proberen inzicht te geven in de verschillende mogelijkheden en problemen die kunnen optreden bij het behandelen van een patient met een calcaneusfractuur.
Abstract: Met deze review willen wij proberen inzicht te geven in de verschillende mogelijkheden en problemen die kunnen optreden bij het behandelen van een patient met een calcaneusfractuur. Door adequate diagnostiek en behandeling kan geprobeerd worden blijvende invaliditeit (ten gevolge van infectie, secundaire artrose, non/ malunion) te voorkomen, maar ook bij een optimal behandeling bestaat er een grote socio-economische impact. Naast de botschade door de fractuur zijn bij dit soort fracturen de weke delen bijzonder belangrijk voor de behandelingsopties. Het doel van de behandeling is het reconstrueren van de verschillende gewrichtsvlakken en de vorm van de calcaneus. In deze review bespreken wij de anatomie, classificatie, diagnostiek en behandeling van calcaneusfracturen.

2 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: In this article, the authors present a patient with anterolaterale tibio-fibulaire dislocatie, in which a standaardbehandeling bestaat voor de dislocatio, and the voorkeur gegeven aan direct gesloten repositie.
Abstract: Dislocatie van het proximale tibiofibulaire gewricht is een zeldzaam letsel dat vaak gemist wordt. Het letsel ontstaat voornamelijk tijdens sport of als gevolg van verkeersongelukken. Vroege herkenning en behandeling zijn van belang om chronische morbiditeit te voorkomen. Hoewel er geen standaardbehandeling bestaat voor de dislocatie, wordt de voorkeur gegeven aan direct gesloten repositie. Wanneer deze niet succesvol blijkt, zullen open repositie en stabilisatie moeten plaatsvinden. In deze casus presenteren wij een 18-jarige patient met een anterolaterale tibiofibulaire dislocatie.

1 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, the authors present a case study of a patient who presenteerde op de spoedeisende hulp met secundaire pericardiale tamponnade na een zelf aangebracht penetrerend letsel.
Abstract: Late pericardiale tamponnade wordt weinig gezien. In deze casus presenteren wij een patient die zich presenteerde op de spoedeisende hulp met secundaire pericardiale tamponnade na een zelf aangebracht penetrerend letsel aan de linkerthoraxhelft. De operatietechniek met gebruikmaking van het subxifoidale venster wordt beschreven. Naar aanleiding van de literatuur verdient het aanbeveling bij patienten met penetrerend thoraxletsel, zonder afwijkingen op de CT-scan van de thorax, tijdens opname meermalen een echo van het hart te herhalen om vroegtijdig secundaire harttamponnade te diagnosticeren.

1 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: In this article, biomechanische als klinische studies hebben geprobeerd helder te krijgen wat de beste behandeling is voor een fractuur van de posterieure malleolus (tertiusfragment).
Abstract: Ondanks de relevantie van trimalleolaire fracturen is er nog veel discussie rond de beste behandeling ervan. Zowel biomechanische als klinische studies hebben geprobeerd helder te krijgen wat de beste behandeling is voor een fractuur van de posterieure malleolus (tertiusfragment) en daarmee het voorkomen van artrose op langere termijn. Biomechanische studies geven vooral aan dat schade ontstaat door verplaatsing van de contactdruk naar anterieur en mediaal. Klinische studies geven over het algemeen aan dat tertiusfragmenten groter dan 33% van het contactoppervlak gefixeerd dienen te worden. Met betrekking tot de behandeling en fixatie van kleinere fragmenten is er nog veel onduidelijkheid. Fixatie van deze fragmenten kan door schroeffixatie anterior-posterior of posterior-anterior (via een posterolaterale benadering). Verder onderzoek naar de langetermijneffecten van tertiusfragmenten en een RCT naar de behandeling van fragmenten kleiner dan 33% is nodig om meer licht te werpen op de juiste behandeling van trimalleolaire fracturen.

1 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: In dit artikel worden de diverse direct-traumatische letsels van de pols beschreven die kunnen voorkomen bij sporters, en wordt een overzicht gegeven van de behandelingsmogelijkheden en het revalidatietraject zoals beshreven in de literatuur.
Abstract: Polsletsels komen frequent voor bij het uitoefenen van diverse sporten. Een van de ontstaansmechanismen is het optreden van een acute, excessieve oncontroleerbare kracht. Deze traumatische letsels komen vooral voor bij contact- en snelheidssporten. Veel van deze letsels zijn niet specifiek voor atleten. Echter, bepaalde letsels komen bij bepaalde sportactiviteiten vaker voor en de behoefte en noodzaak tot snel herstel kunnen verschillen van de niet-sporters. In dit artikel worden de diverse direct-traumatische letsels van de pols beschreven die kunnen voorkomen bij sporters, en wordt een overzicht gegeven van de behandelingsmogelijkheden en het revalidatietraject zoals beschreven in de literatuur.

1 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: Two patienten met een pseudoartrose na een eerdere claviculafractuur werden ontwikkelden enige tijd na de operatie ischemische klachten aan de arm en een occlusie van de arteria subclavia na plaatfixatie verricht.
Abstract: Kort na elkaar zagen wij twee patienten met een pseudoartrose na een eerdere claviculafractuur. Bij beide patienten werden een open repositie en interne fixatie verricht. Beiden ontwikkelden enige tijd na de operatie ischemische klachten aan de arm. Aanvullend onderzoek toonde een occlusie van de arteria subclavia. Een van de patienten werd behandeld door middel van verwijdering van het osteosynthesemateriaal in combinatie met een subclavia-subclavia cross-over. Hij werd op acetylsalicylzuur ingesteld om een toekomstige occlusie te voorkomen. Bij de tweede casus werd in verband met de korte duur van de klachten gekozen voor trombolyse. Uiteindelijk werd een carotis-subclavia bypass aangelegd, die na een trombolysebehandeling open bleef. Beide patienten toonden na de secundaire ingreep goede perifere pulsaties en adequate doorbloeding van de arm. Occlusie van de arteria subclavia na plaatfixatie bij gedislokeerde claviculafracturen is een weinig beschreven complicatie. Pathofysiologische mechanismen zouden vaterosie, iatrogene schade of hypertrofisch callus kunnen zijn. Behandeling van deze complicatie kan door middel van verwijdering van het osteosynthesemateriaal, bypass, trombolysetherapie en in sommige gevallen conservatief. Klinisch vasculaire diagnostiek kan overwogen worden bij de follow-up van deze patientengroep.

1 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: In Nederland voert een centrale studiecoordinator namens de deelnemende centra nagenoeg alle onderzoekstaken uit, while in Canadese en Amerikaanse centra zijn zelf verantwoordelijk voor alle taken.
Abstract: Doel: Coordinatie van multicenter gerandomiseerde studies kan op verschillende manieren. Diverse centra nemen deel aan de HEALTH-trial (Hip Fracture Evaluation with ALternatives of Total Hip Arthroplasty versus Hemi-Arthroplasty). In Nederland voert een centrale studiecoordinator namens de deelnemende centra nagenoeg alle onderzoekstaken uit. Canadese en Amerikaanse centra zijn zelf verantwoordelijk voor alle taken. Het doel van deze studie was te analyseren of de coordinatiestrategie het verloop van de studie beinvloedt.Opzet: Prospectieve, observationele studie.

Journal ArticleDOI
TL;DR: Bij gedislokeerde olecranonfracturen zijn open repositie en interne fixatie noodzakelijk voor behoud van een functioneel strekapparaat een betrouwbaar mechanisch alternatief voor de conventionele behandeling met een staaldraadcerclage.
Abstract: Bij gedislokeerde olecranonfracturen zijn open repositie en interne fixatie noodzakelijk voor behoud van een functioneel strekapparaat. De gangbare behandeling is een zuggurtung-osteosynthese door middel van kirschner (k)-draden en staaldraadcerclage. Bij de geriatrische patient kan zonder metaalimplantaat een zuggurtungosteosynthese van enkel hechtdraden gebruikt worden. Dit reduceert het aantal complicaties en is een betrouwbaar mechanisch alternatief voor de conventionele behandeling met een staaldraadcerclage. De ingreep is patientvriendelijk en kosteneffectief.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Utrecht is het CMH het eerste ziekenhuis buiten een conflictzone waar zorg wordt verleend aan gewonde en zieke Nederlandse militairen (role 4-ziekenhuIS).
Abstract: Het Centraal Militair Hospitaal (CMH) in Utrecht is het enige militaire ziekenhuis in Nederland. In samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Utrecht is het CMH het eerste ziekenhuis buiten een conflictzone waar zorg wordt verleend aan gewonde en zieke Nederlandse militairen (role 4-ziekenhuis).


Journal ArticleDOI
TL;DR: Fracturen van het glenoid zijn zeldzaam en worden vaak veroorzaakt door schouderluxaties, meestal in combinatie met een hoogenergetisch trauma.
Abstract: Fracturen van het glenoid zijn zeldzaam en worden vaak veroorzaakt door schouderluxaties, meestal in combinatie met een hoogenergetisch trauma. Over het algemeen kunnen deze fracturen conservatief behandeld worden, tenzij er relatief veel dislocatie is. Dit is te verklaren door de relatief grote invloed van de weke delen op de stabiliteit in de schouder.

Journal ArticleDOI
TL;DR: De voornaamste oorzaak is een combinatie van verstedelijking met toename van gemotoriseerd verkeer en achterblijven van de verkeersveiligheid van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Abstract: Het aantal traumatische letsels neemt in de ontwikkelingslanden epidemische vormen aan. De voornaamste oorzaak is een combinatie van verstedelijking met toename van gemotoriseerd verkeer en achterblijven van de verkeersveiligheid. Het is de verwachting van de Wereldgezondheidsorganisatie dat in 2020 de wereldwijde ziektelast op basis van trauma 20% zal bedragen. Er is in ontwikkelingslanden nagenoeg geen prehospitale zorg, en het merendeel van de bevolking heeft geen toegang tot medische en operatieve zorg. Grote aanpassingen in de medische voorzieningen zijn noodzakelijk. Het merendeel van de fractuurzorg wordt door de zogenoemde traditionele botgenezers (TBG) gedaan. Dit is een traditie die meestal van vader op zoon wordt overgeleverd zonder certificering of peer review. Voor simpele fracturen en bij gebrek aan medisch gekwalificeerde zorg een adequate oplossing, maar voor complexe traumatische letsels onacceptabel met een hoog risico op complicaties. Een beter verwijspatroon van TBG naar orthodoxe genezers is nodig. Vrijwilligers die om humanitaire redenen naar ontwikkelingslanden gaan om daar voor kortere of langere tijd te werken, zullen indrukwekkende en ongewone pathologie tegenkomen. Het armamentarium van de bezoekende arts zal dan ook voorbereid moeten zijn op ongewone casuistiek en ongewone werkomstandigheden. Het doel is om het beste te doen voor zo veel mogelijk patienten, en niet om de ernstigste patient als eerste te behandelen. Om goede zorg te kunnen leveren, zijn grote investeringen in infrastructuur, materialen en opleiding nodig. Vrijwilligers kunnen hierin zeker een belangrijke rol spelen, mits hun missies goed voorbereid zijn en bovenal vanuit de juiste beweegredenen worden ondernomen.

Journal ArticleDOI
TL;DR: Inleiding: In onze instelling zijn tussen maart 2004 en september 2010 twee studies naar occulte scafoidfracturen verricht waarin patienten met een polstrauma werden onderzocht.
Abstract: Inleiding: In onze instelling zijn tussen maart 2004 en september 2010 twee studies naar occulte scafoidfracturen verricht waarin patienten met een polstrauma werden onderzocht. In veel gevallen werden na aanvullende diagnostiek andere fracturen rondom het scafoid waargenomen.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, a CT-scan with reconstructies in drie richtingen noodzakelijk is used for conservatieve behandeling of talusfracture.
Abstract: Talusfracturen zijn zeldzame letsels. Deze lage incidentie en de precaire vasculaire en ossale anatomie maken de behandeling tot een complex probleem. Voor het diagnosticeren van een talusfractuur is een hoge verdenking noodzakelijk. Aanvullend onderzoek begint met standaardrontgenopnamen. Voor de exacte classificatie en het maken van een behandelplan is een CT-scan met reconstructies in drie richtingen noodzakelijk. Er is beperkte ruimte voor conservatieve behandeling. Ook bij niet-gedislokeerde fracturen is het risico op latere dislocatie en daardoor een slechte tot matige (functionele?) uitkomst groot. Directe repositie van luxaties en een al dan niet uitgestelde anatomische repositie en fixatie zijn essentieel voor het behalen van een goede uitkomst. Gezien de zeldzaamheid en complexiteit van talusfracturen valt het zeker te overwegen de behandeling van talusfracturen te centraliseren.

Journal ArticleDOI
TL;DR: De CT-scan van het hoofd toonde contusionele afwijkingen rondom het corpus alienum evenals intraparenchymateuze botfragmenten links parietaal.
Abstract: Casus Een 16-jarige jongen presenteerde zich op de spoedeisende hulp nadat hij met zijn brommer was gevallen. Hierbij was hij met zijn hoofd op een betonnen bewapeningsnet gekomen, waarbij een uiteinde parietaal links de schedel had gepenetreerd. Bij opvang ter plekke was hij aanspreekbaar, wel was er sprake van uitval van de rechterlichaamshelft. Bij opvang volgens ATLS waren er geen aanwijzingen voor begeleidend letsel. De CT-scan van het hoofd toonde contusionele afwijkingen rondom het corpus alienum evenals intraparenchymateuze botfragmenten links parietaal. Het vreemde lichaam werd door de neurochirurg verwijderd.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this article, Kocher-Lorenz et al. presenteerde zich op de spoedeisende hulp with een olecranonfractuur, sprake te zijn van een grote osteochondrale fractuur aan de dorsale zijde van het capitulum.
Abstract: Een jongen van 10 jaar presenteerde zich op de spoedeisende hulp met een olecranonfractuur na een val van zijn fiets. Vanwege aanhoudende pijnklachten werd er besloten tot een operatieve ingreep. Peroperatief bleek er naast de olecranonfractuur, sprake te zijn van een grote osteochondrale fractuur aan de dorsale zijde van het capitulum. Deze fractuur leek nog het meest op een type II-capitulumfractuur, ook wel een fractuur van Kocher-Lorenz genoemd. Echter, fracturen van Kocher-Lorenz bevinden zich in het coronale vlak aan de anterieure zijde van het capitulum. Deze osteochondrale fractuur bevond zich in het axiale vlak aan de dorsale zijde van het capitulum. Fracturen van Kocher-Lorenz ontstaan doordat de radiuskop met kracht tegen het capitulum wordt geduwd en in tegenovergestelde richting van de humerus wordt bewogen. Hierdoor kan het kraakbeen worden losgescheurd van de onderliggende lagen. Bij de meeste type II-fracturen gaat dit gepaard met enig subchondraal bot. Een pure chondrale fractuur van het capitulum, zoals in deze casus, is erg zeldzaam. Bij afwezigheid van subchondraal bot op het fragment zijn deze fracturen moeilijk te zien op standaardrontgenopnamen en zullen ze dus ook vaak worden gemist. Uit de literatuur blijkt dat de meeste fracturen pas in een laat stadium of peroperatief worden ontdekt. Bij aanhoudende klachten van de elleboog dient dan ook verdere diagnostiek te worden verricht.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In deze casus presenteren wij een man die bilateraal de eerste twee ribben had gebroken na een val van een trap, uit de literatuur blijkt dat bilaterale fracturenVan rib 1 and 2 zelden voorkomen.
Abstract: Bilaterale fracturen van de eerste rib worden weinig gezien. In deze casus presenteren wij een man die bilateraal de eerste twee ribben had gebroken na een val van een trap. Uit de literatuur blijkt dat bilaterale fracturen van de eerste rib zelden voorkomen. Bilaterale fracturen van rib 1 en 2 zijn nog niet eerder beschreven.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In dit artikel worden twee casus van delayed union bij ongedislokeerde weber B-enkelfracturen besproken, met aansluitend discussie over de oorzaken van deze zeldzame complicatie.
Abstract: In dit artikel worden twee casus van delayed union bij ongedislokeerde weber B-enkelfracturen besproken, met aansluitend discussie over de oorzaken van deze zeldzame complicatie. Het belang van inzicht in zowel de classificatie van Danis-Weber alsook de biomechanica van enkelfracturen zoals beschreven in de classificatie van Lauge-Hansen, worden toegelicht. De nadruk wordt gelegd op de herkenning van subtiele radiologische tekenen van een syndesmoseruptuur die aanwijzingen vormen voor instabiliteit in enkels die stabiel worden verondersteld op conventionele rontgenfoto’s. Tot slot wordt het belang besproken van onderzoek naar een syndesmose totaalruptuur voordat besloten wordt een weber B-fractuur conservatief te behandelen.

Journal ArticleDOI
TL;DR: Bij een patient met een fractuur van de basis van het os metacarpale (MC) V werd deze geduid als een extraarticulaire fractUur werd echter sprake van een intraarticulire fractuurs met dislocatie, een reversed bennettfractuur.
Abstract: Bij een patient met een fractuur van de basis van het os metacarpale (MC) V werd deze geduid als een extraarticulaire fractuur. Er was echter sprake van een intraarticulaire fractuur met dislocatie, een reversed bennettfractuur. Wegens persisteren van de klachten werd later een artrodese verricht. Rontgenologische kenmerken van deze fractuur worden besproken. Bij directe herkenning van dit letsel kan via een (on)bloedige repositie en K-penfixatie de fractuur goed worden behandeld.

Journal ArticleDOI
TL;DR: Open tibia fractures are vaak ernstige letsels die gepaard gaan met een hoger risico op complicaties than gesloten fracturen as mentioned in this paper.
Abstract: Open tibiafracturen zijn vaak ernstige letsels die gepaard gaan met een hoger risico op complicaties dan gesloten fracturen. Indien een open tibiafractuur wordt opgelopen in een oorlogssituatie, met slechte toegankelijkheid tot specialistische zorg, worden nog veel vaker complicaties gezien, zoals geinfecteerde non-union en osteomyelitis. In dit artikel worden drie patienten gepresenteerd die tijdens de burgeroorlog in Noord-Sri Lanka een open tibiafractuur opliepen. Meer dan een jaar na het trauma werden zij behandeld met een ipsilaterale gevasculariseerde fibulatranspositie. Bij twee van hen kon met deze procedure een onderbeenamputatie worden voorkomen. In dit artikel worden de indicaties, de anatomie en de techniek beschreven.

Journal ArticleDOI
TL;DR: Bespreking Een avulsiefractuur van de trochanter minor komt zelden voor. as discussed by the authors The eerste casus werd beschreven by McEachern in 1931, met hetzelfde traumamechanisme.
Abstract: Bespreking Een avulsiefractuur van de trochanter minor komt zelden voor. De m. iliopsoas heeft zijn insertie aan de trochanter minor; bij kinderen wordt de avulsie meestal veroorzaakt door een draaiende beweging in de heup. Bij volwassenen moet gedacht worden aan pathologische fracturen bij metastasen, osteoporose of osteomalacie. De eerste casus werd beschreven door McEachern in 1931, met hetzelfde traumamechanisme.1 De behandeling bestond toen uit vier weken rust in een Thomas-spalk, Casus Op de spoedeisende hulp zagen wij een 17-jarige jongen, die acuut pijn in de linkerheup had gekregen op het voetbalveld. Hij maakte een draaiende beweging en voelde iets knappen in de lies. Ambulancepersoneel heeft hem liggend op de buik naar het ziekenhuis vervoerd, wat de minste pijn gaf. Bij lichamelijk onderzoek werd geen standsafwijking of hematoom gezien. Er was drukpijn aan de mediale zijde van het bovenbeen. De trochanter major was niet pijnlijk. Actieve anteflexie van de heup was niet mogelijk, passieve anteflexie gaf pijn in de lies. Op X-heup (fig. 1, 2) werd een avulsiefractuur gezien van de linker trochanter minor.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this article, the authors present nieuwe inzichten in de pijnbehandeling, gebaseerd op een recentelijk ontwikkelde richtlijn voor pijn behandeling bij traumapatienten in de spoedzorgketen.
Abstract: Pijn is de meest voorkomende klacht op de spoedeisende hulp (SEH). Dit artikel richt zich op de prevalentie van pijn en de onderbehandeling van pijn bij volwassen traumapatienten op de SEH. Het artikel presenteert nieuwe inzichten in de pijnbehandeling, gebaseerd op een recentelijk ontwikkelde richtlijn voor pijnbehandeling bij traumapatienten in de spoedzorgketen. Tot slot beschrijven we specifiek de rol van de traumachirurg bij de behandeling van pijn bij traumapatienten op de SEH.


Journal ArticleDOI
TL;DR: Hieruit blijkt dat het kan zorgen voor een relatief snel belastbare enkel in een situatie die anders een zeer langdurig en onzeker revalidatietraject of zelfs amputatie zou betekenen.
Abstract: Operatieve fixatie van instabiele enkelfracturen door middel van een reguliere osteosynthese kan bij sommige patienten problematisch zijn. Met name als er bij comminutieve fracturen ook sprake is van comorbiditeit (bijvoorbeeld gecompliceerde diabetes mellitus of osteoporose) en matige weke delen. Deze factoren vergroten de kans op een gecompliceerd en langdurig genezingstraject met een onzekere uitkomst. In zulke gevallen zou een primaire artrodese met een retrograde intramedullaire pen kunnen zorgen voor een snel belastbare, stabiele en pijnloze enkel. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van een hindfoot arthrodesis nail (HAN). De HAN heeft een primair indicatiegebied bij ernstige gedeformeerde artrose of bij een non-union van eerdere artrodesepogingen. Behoudens een kleine retrospectieve studie werd er geen literatuur gevonden over de toepassing van dit implantaat in een (semi)acute setting bij enkelfracturen. Aan de hand van een drietal casussen worden enkele voor- en nadelen van het gebruik van de HAN bij enkelfracturen geillustreerd. Hieruit blijkt dat het kan zorgen voor een relatief snel belastbare enkel in een situatie die anders een zeer langdurig en onzeker revalidatietraject of zelfs amputatie zou betekenen. Daarbij wordt echter ook getoond dat er bij het gebruik van de HAN een kans bestaat op specifieke complicaties. Grotere cohortstudies zouden kunnen bijdragen aan de evaluatie van het gebruik van de HAN binnen de acute traumachirurgie.


Journal ArticleDOI
TL;DR: Huidkenmerken die kunnen duiden op een fasciitis necroticans, zijn onder andere een oedemateuze en gespannen huid met donkerblauw tot paars gevlekte verkleuringen, ulceratie, necrose of bullae en crepitaties bij druk op de huid.
Abstract: Fasciitis necroticans is een relatief zeldzame ernstige wekedeleninfectie die primair het fasciale systeem aantast. Fasciitis necroticans wordt gecategoriseerd als type I en type II. Type I wordt veroorzaakt door meer dan twee bacteriele genera en type II wordt veroorzaakt door de β-hemolytische streptokok van groep A (GAS) in monocultuur. Huidkenmerken die kunnen duiden op een fasciitis necroticans, zijn onder andere een oedemateuze en gespannen huid met donkerblauw tot paars gevlekte verkleuringen, ulceratie, necrose of bullae en crepitaties bij druk op de huid of huidarealen met vertraagde of afwezigecapillary refill en bleke verkleuring. Dit kan echter moeilijk te onderscheiden zijn van de onregelmatige en scherp begrensde roodheid en eventueel bullae die een erysipelas kenmerken. Zeer belangrijk is de disproportioneel hevige pijn in verhouding tot de bevindingen bij inspectie.