Showing papers in "Netherlands journal of legal philosophy in 2020"

Biopolitics and the Coronavirus: Foucault, Agamben, Žižek

Abstract: In some recent blog posts, Giorgio Agamben resists the emergency measures taken in Italy and elsewhere in response to the outbreak of the coronavirus as irrational and unfounded. According to Agamben, COVID-19 is nothing really different from the normal flus that affect us every year. The governmental reaction to the outbreak would be just another example of the tendency to use the state of exception as a normal paradigm for government. With terrorism exhausted as a legitimation for exceptional measures, the ‘invention of an epidemic’ would serve as an ideal pretext for scaling up such measures almost beyond limitation. Understandably, Agamben’s assessment of the current crisis has met with overwhelming criticism. Some commentators have even called to 'defend society from Giorgio Agamben', dismissing his statements as the dangerous ‘ramblings of a 77-year old man’ who should be de-platformed as soon as possible. Evidently, Agamben has been proven wrong in his appraisal of the spread of the virus as only an invented epidemic, nothing to be actually worried about from a public health perspective. That does not mean, however, that his critique should not be taken very seriously.

Recht en politiek in de klimaatzaken

Abstract: In juni 2015 beval de Haagse rechtbank de Nederlandse Staat de jaarlijkse uit‐ stoot van broeikasgassen in Nederland te beperken met ten minste 25% tegen het jaar 2020.1 Deze beslissing van de rechtbank van Den Haag in de zogenaamde Urgenda-zaak deed vier jaar geleden veel stof opwaaien, voornamelijk in Neder‐ land, maar zeker ook in de rest van de wereld.2 Het vonnis, en de daaropvolgende beslissingen in dezelfde zaak, wierpen eveneens veel vragen op omtrent de rol die een rechter kan spelen in deze complexe en gevoelige materie, en bij uitbreiding in de samenleving in haar totaliteit.3

De rampzalige invloed van Ronald Dworkin op het Nederlandse euthanasierecht

Abstract: Ronald Dworkin was een van de belangrijkste rechtsfilosofen van zijn tijd. Zijn opvattingen over rechten en beginselen, constructieve interpretatie, integriteit en gelijkwaardigheid hebben nog steeds een grote invloed op rechtsfilosofen en juris‐ ten. Dat is volkomen terecht, ook al hoef je het niet op alle punten met hem eens te zijn. Het zou ook wonderlijk zijn als een rechtsfilosoof alleen maar juiste ant‐ woorden heeft gegeven op de moeilijke rechtsvragen waarmee we nog steeds wor‐ stelen. Recht is een argumentatieve praktijk en de rechtsfilosofie is dat ook. De opvattingen van Dworkin moeten daarom, geheel volgens zijn eigen principes, kritisch worden getoetst om te onderzoeken of ze wel juist zijn (dat geldt natuur‐ lijk ook voor wat hierna volgt). In deze bijdrage wil ik onderzoeken of de opvattin‐ gen van Dworkin over euthanasie en dementie juist zijn, vooral omdat ze zo’n grote invloed hebben op het euthanasierecht in Nederland. Zijn opvattingen zouden wel eens beslissend kunnen zijn in de zaak van de verpleeghuisarts die het leven van een patiënte met dementie beëindigde, waarover de Hoge Raad binnen‐ kort uitspraak doet.

Rechterlijke onafhankelijkheid in het samenspel van constitutionele beginselen

Abstract: In EU-lidstaten Polen en Hongarije, maar ook in landen als Turkije, Oekraïne, Venezuela en de Verenigde Staten, is de institutionele positie van de rechterlijke macht de laatste jaren onder druk komen te staan. Fundamentele verschuivingen in maatschappelijke en politieke (machts)verhoudingen hebben het evenwicht van instituties in de rechtsstaat verstoord, inclusief de positie van de rechterlijke macht daarin. Die verschuivingen betreffen in het bijzonder de opkomst van populisme en de confrontatie met grensoverschrijdende uitdagingen zoals migratie en klimaatverandering. Polen en Hongarije zijn de laatste jaren betrokken geraakt in diverse procedures in EU-verband vanwege hervormingen van onder meer de rechtspraak die worden gezien als bedreigend voor de rechtsstaat.1 In Nederland doet druk op de rechtsstatelijke rol van de rechterlijke macht zich voor in spanningen met de uitvoerende macht (zich bijvoorbeeld manifesterend in discussie over verminderde financiële middelen) en in wrijvingen tussen rechtspraak en politiek in onder meer de Urgenda-zaak en het Wilders-proces.2 Discussies over deze ontwikkelingen staan onder andere in de sleutel van juridisering van de politiek (bijvoorbeeld bij de Urgenda-zaak) en politisering van rechtspraak (bijvoorbeeld bij de hervormingen in Polen). In (wetenschappelijke) analyses is het beginsel van rechterlijke onafhankelijkheid een belangrijk conceptueel en normerend uitgangspunt voor het verwerven van inzicht en het kritisch evalueren van deze fenomenen.3

Nationale constitutie versus internationale jurisdictie

Abstract: Voor nationale rechters vormt de ontwikkeling van het internationale recht en hun rol hierin een uitdaging. Het vermogen van de rechter om internationaal recht1 te interpreteren en toe te passen, is onderworpen aan constitutionele regels. Tegelijkertijd is toetsing van nationale wetgeving door de rechter van belang voor het behartigen van belangen van burgers en een tegenwicht voor politieke voorkeuren in het beschermen van bepaalde nationale belangen: