Kadın Çalışanlar ve Sendikal Katılım

Abstract: Türkiye'de sendikalar genelde erkeklerin egemenliginde ve denetiminde kurumlar olarak faaliyet gösterdi, göstennekte. Ancak son yıllarda kadınların sendikal kaulımını arunnayı ve yönetim organlarında daha fazla temsil edilmesi gerekliligini vurgulay~ kadınlann sendikalar içindeki konumlannı sorgulayan kimi girişimler var. Bunda çeşitli nedenler roloynamakta: ilki 1980'li yıllarda Türkiye'de gelişen bir kadın hareketinin daha çok kampanyalar aracılıgıyla yürüııügü çalışmalann kamuoyunu, bu arada sendikal örgütleri de etkilemesi. Ömegin siyasi partilerde veya sendikaların da içinde yer aldı gı demokratik örgütlerde başlayan kota tarUşmasl bunun ürünü. Sendikalar açısından önemli ikinci etken, uluslararası sendikal kuruluşlarla yürütülen ilişkilerde kadınların yönetim kademelerinde temsil edilmemesinin yarattıgı sıkınu. Az ya da çok sayıda kadın üyeleri olmasına karşın hiç kadın yönetici olmamasından ötürü eleştiriye ugrayan erkek sendikacılar en azından görünümü kurtarmak için bazı kadınlann yönetici seçilmesine veya sendikalarında Kadın Komisyonu türünden oluşumlann ortaya çıkmasına taraflar olabiliyorlar. Burada ilginç bir gözlem yapılabilir: kadın komisyonlarının varlık buldugu ve daha aktif çalışugı bazı sendikalar kadınların sayıca azınlıkta oldugu sendikalar. Kadınların sayılarının fazla oldugu işkollarında örgütlü sendikalarda ise böyle bir hareketlilik yok. Belki bunun gerisinde kadınlann hareketlenme potansiyelinin bu sendika yönetimleri açısından daha fazla riziko taşıması olasılıgı yatmakta. Üçüncü etken yasallaşma için cesur bir mücadele yürüten memur sendikalannda bu sektörde çalışan kadınlann sayısının ve nitelikliliginin yüksekligine baglı olarak daha çok sayıda kadın üye olması ve kadınlann sendika içinde temsil edilmek konusunda duyarlılık göstennesi. Özellikle egitim ve saglık işkolundaki sendikalar buna örnek gösterilebilir. Aynca memur sendikalarında yöneticilik, henüz kurumlaşma saglanmadıgı için işçi sendikalarında oldugu gibi maddi imkanlar sunmadıgından kadınlann bu tür görevleri üstlenmesi daha kolay kabul edilebilmekte. Kuşkusuz bu öne sürülenIerin daha aynnulı araşunnalarla test edilmesi gerekiyor.