scispace - formally typeset
Search or ask a question

Showing papers in "Revista Brasileira De Medicina Do Esporte in 2004"


Journal ArticleDOI
TL;DR: A pratica regular de atividade fisica apresenta efeitos beneficos na prevencao e tratamento da hipertensao arterial, resistencia a insulina, diabetes, dislipidemia e obesidade, resultando em melhora da qualidade de vida.
Abstract: A pratica regular de atividade fisica tem sido recomendada para a prevencao e reabilitacao de doencas cardiovasculares e outras doencas cronicas por diferentes associacoes de saude no mundo, como o American College of Sports Medicine, os Centers for Disease Control and Prevention, a American Heart Association, o National Institutes of Health, o US Surgeon General, a Sociedade Brasileira de Cardiologia, entre outras. Estudos epidemiologicos tem demonstrado relacao direta entre inatividade fisica e a presenca de multiplos fatores de risco como os encontrados na sindrome metabolica. Entretanto, tem sido demonstrado que a pratica regular de exercicio fisico apresenta efeitos beneficos na prevencao e tratamento da hipertensao arterial, resistencia a insulina, diabetes, dislipidemia e obesidade. Com isso, o condicionamento fisico deve ser estimulado para todos, pessoas saudaveis e com multiplos fatores de risco, desde que sejam capazes de participar de um programa de treinamento fisico. Assim como a terapeutica clinica cuida de manter a funcao dos orgaos, a atividade fisica promove adaptacoes fisiologicas favoraveis, resultando em melhora da qualidade de vida.

239 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: The ejercicio fisico provoca una serie de respuesta fisiologicas, resultantes de adaptaciones autonomicas y hemodinamicas quevan a influenciar en el sistema cardiovascular as mentioned in this paper.
Abstract: RESUMENEjercicio fisico y el control de la presion arterial El ejercicio fisico provoca una serie de respuesta fisiologicas,resultantes de adaptaciones autonomicas y hemodinamicas quevan a influenciar en el sistema cardiovascular. Diversos estudiosdemonstraron el efecto benefico sobre la presion arterial. Siendoasi, la hipertension arterial sistemica una entidad de alta prevalen-cia y elevada morbi-mortalidad en la poblacion, el ejercicio fisicotiene un papel muy importante como elemento no medicamento-so para su control y como adyuvante al tratamiento farmacologicotambien. INTRODUCAO O exercicio fisico e uma atividade realizada com repeticoes sis-tematicas de movimentos orientados, com consequente aumentono consumo de oxigenio devido a solicitacao muscular, gerando,portanto, trabalho (1) . O exercicio representa um subgrupo de ativi-dade fisica planejada com a finalidade de manter o condicionamen-to (2) . Pode tambem ser definido como qualquer atividade muscularque gere forca e interrompa a homeostase

164 citations




Journal ArticleDOI
TL;DR: In-fluencia de la hidrogimnasia: influencia of the in-fluence of the salud de los anosos as mentioned in this paper, verificar el efectode la practica de the HOG sobre the aptitud fisicadel anoso asociada a la salud.
Abstract: RESUMENAptitud fisica relacionada con la salud de los anosos: in-fluencia de la hidrogimnasiaFundamentos y objetivos: La practica del ejercicio fisi-co, ademas de combatir el sedentarismo, contribuye demanera significativa para el mantenimiento de la aptitudfisica. El objetivo de este estudio fue el verificar el efectode la practica de la hidrogimnasia sobre la aptitud fisicadel anoso asociada a la salud. Metodologia: Fue realiza-do un ensayo controlado en 74 mujeres anosas, sin activi-dad fisica regular. Un grupo de 37 mujeres recibio dos cla-ses semanales de hidrogimnasia durante 3 meses y otras37 mujeres sirvieron como control. La aptitud fisica eva-luada a traves de la bateria de tests de Rikli & Jones (1999),con evaluaciones de fuerza y resistencia de miembros infe-riores (levantar y sentar la cadera), fuerza y resistencia demiembros superiores (flexion del antebrazo), flexion demiembros inferiores (sentado, alcanzar los miembros infe-riores con las manos), mobilidad fisica – velocidad, agili-dad y equilibrio (levanta, camina 2,44 m y vuelta a sentar-se), flexibilidad de los miembros superiores (alcanzar atrasde las costas con las manos) e resistencia aerobica (cami-nar 6 minutos). La bateria de tests fue aplicada antes delinicio de las clases y al final del programa despues de los3 meses. Los grupos fueron semejantes en relacion a edad,

129 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: O interesse acerca dos mecanismos de geracao e adaptacao de radicais livres de oxigenio (RLO) ao exercicio aumentou significativamente a partir da demonstracao of its relacao with o consumo de oxigio.
Abstract: O interesse acerca dos mecanismos de geracao e adaptacao de radicais livres de oxigenio (RLO) ao exercicio aumentou significativamente a partir da demonstracao de sua relacao com o consumo de oxigenio. Os RLO sao formados pela reducao incompleta do oxigenio, gerando especies que apresentam alta reatividade para outras biomoleculas, principalmente lipidios e proteinas das membranas celulares e, ate mesmo, o DNA. As injurias provocadas por estresse oxidativo apresentam efeitos cumulativos e estao relacionadas a uma serie de doencas, como o câncer, a aterosclerose e o diabetes. O exercicio fisico agudo, em funcao do incremento do consumo de oxigenio, promove o aumento da formacao de RLO. No entanto, o treinamento fisico e capaz de gerar adaptacoes capazes de mitigar os efeitos deleterios provocados pelos RLO. Estas adaptacoes estao relacionadas a uma serie de sistemas, dos quais os mais importantes sao os sistemas enzimaticos, compostos pela superoxido dismutase, catalase e glutationa peroxidase, e o nao enzimatico, composto por ceruloplasmina, hormonios sexuais, coenzima Q, acido urico, proteinas de choque termico e outros. Tais adaptacoes, apesar das controversias sobre os mecanismos envolvidos, promovem maior resistencia tecidual a desafios oxidativos, como aqueles proporcionados pelo exercicio de alta intensidade e longa duracao. As tecnicas de avaliacao de estresse oxidativo, na maioria das vezes, nao sao capazes de detectar injuria em exercicios de curta duracao. Dessa forma, esforcos estao sendo feitos para o estudo de esforcos fisicos realizados por longos periodos de tempo ou efetuados ate a exaustao. Novos marcadores de lesao por acao dos RLO estao sendo descobertos e novas tecnicas para sua determinacao estao sendo criadas. O objetivo deste trabalho e discutir os mecanismos da formacao dos RLO e das adaptacoes ao estresse oxidativo cronico provocado pelo treinamento fisico.

125 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, the efecto of the metodo Pilates ® sobre the funcion of the extensores and flexores of the tronco was evaluated.
Abstract: RESUMENEvaluacion isocinetica de la musculatura comprendida en laflexion y en la extension del tronco: efecto del metodo Pila-tes ® El desequilibrio entre la funcion de los musculos extensores yflexores del tronco es un fuerte indicio para el desarrollo de disturbi-os de la columna lumbar. El objetivo del presente trabajo fue avalu-ar el efecto del metodo Pilates ® sobre la funcion de los extensoresy flexores del tronco. Por tanto, fueron seleccionadas 20 personas(16 mujeres con edad media: 34,06 ± 7,21; 4 hombres con edadmedia 33,5 ± 6,68) con habilidad para ejecutar los ejercicios denivel intermediario-avanzado, que completaran 25 sesiones duran-te 12 semanas. Los voluntarios fueron sometidos al test isocineti-co de evaluacion de la flexion y extension del tronco en el inicio y alfinal del periodo de entrenamiento. La funcion de los extensoresdel tronco presento aumento en todos los parametros analizados(pico de torque – 25%, p = 0,0004; trabajo total – 28%, p = 0,0002;potencia – 30%, p = 0,0002; cantidad total de trabajo – 21%, p =0,002) en relacion al periodo pre-entrenamento. Con relacion a losmusculos flexores, fue detectado un discreto aumento para traba-jo total (10%, p = 0,0003) y para cantidad total de trabajo (10%, p= 0,002). Analizando la relacion flexo-extensor en todos los para-metros fue detectado una reduccion significativa en relacion a losindices obtenidos en el pre-entrenamiento (pico de torque – 24%,p = 0,0001; trabajo total – 23%, p = 0,002; potencia – 25%, p =0,01; cantidad total de trabajo – 14%, p = 0,04). El metodo Pilates

85 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: The authors compare el ejercicio aerobico continuo and anaerobico intermitente asociado with orienta-cion alimentar respecto a la composicion corporal, a las medidasbioquimicas and a capacidad fisica de adolescentes obesos.
Abstract: RESUMENEfecto de la actividad fisica asociada a la orientacion alimen-tar en adolescentes obesos: comparacion entre el ejercicioaerobico y anaerobico La obesidad en la adolescencia es una enfermedad universal deprevalencia mundial creciente, asumiendo un caracter epidemiolo-gico como problema de salud publica en la sociedad moderna. Estetrabajo tiene como objetivo comparar el efecto del ejercicio fisicoaerobico continuo y anaerobico intermitente asociado a la orienta-cion alimentar respecto a la composicion corporal, a las medidasbioquimicas y a la capacidad fisica de adolescentes obesos. Seinvestigaron 28 adolescentes (promedio de edad = 13 anos), conindice de masa corporal (IMC) arriba del percentil 95 para la edad yel sexo, los cuales se distribuyeron en dos grupos en forma aleato-ria: ejercicio de caminata continua (GEC; n = 13) y ejercicio de ca-rrera intermitente (GEI; n = 15). Los grupos tambien se sometie-ron a un programa de entrenamiento fisico tres veces por semanadurante 16 semanas por 20 a 40 minutos. La actividad de orienta-cion nutricional sucedio una vez por semana, en grupo, por 60 mi-nutos, durante todo el experimento. Se realizaron, en el periodoinicial y final, mediciones de peso y altura, pliegas subcutaneas,circunferencias del brazo (CB) y muscular del brazo (CMB), compo-sicion corporal por bioimpedancia electrica, analises bioquimicossericos (glicemia y lipidios) y determinacion directa del consumomaximo de oxigeno (VO

78 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: There was high rate of agreement between collected information, showing reported morbidity inquire efficiency in collect data about sports injuries.
Abstract: Para compreender as lesoes desportivas (LD) e necessario quantifica-las, associando-as a fatores causais particulares ao esporte. Contudo, faltam registros sobre tais agravos nas instituicoes esportivas, sobretudo no atletismo brasileiro, em que poucos clubes possuem servicos de assistencia a saude. Na ausencia de tais registros, estudos na area de saude publica, utilizam-se de outros recursos epidemiologicos para coletas, tais como os inqueritos de morbidade referida. A partir dessa escassez de informacoes e a facilidade de obtencao de dados junto aos proprios atletas, objetivou-se, para esta pesquisa, levantar informacoes sobre LD referidas por atletas de alto rendimento, retrocedendo em oito meses, e compara-las com os registros de prontuarios clinicos. Para tanto, foram tomados 25 atletas de elite, 16 do genero masculino e nove do feminino, com idade de 25,7 ± 4,4 anos, altura de 1,74 ± 0,10m, peso 70,4 ± 13,15kg e tempo medio de treinamento de 8,38 ± 4,06 anos. Dois fisioterapeutas foram treinados separadamente para coletar informacoes sobre LD. Um deles em prontuarios e o outro dos proprios atletas, atraves de entrevista (inqueritos de morbidade referida - IMR). Estudo de concordância de respostas para as duas formas de coleta foi realizado pelo teste da proporcao binomial, estabelecendo-se limites de 95% de confianca para a concordância. Os resultados mostraram que em todas as variaveis estudadas os valores estavam dentro dos limites de confianca estabelecidos pelos testes estatisticos, sendo: 88,33% para as variaveis tipo de lesao ou agravo e mecanismo de lesao ou aumento dos sintomas, 90% para a variavel qualidade do retorno as atividades desportivas e 91,67% para as variaveis local anatomico e periodo de treinamento. Concluiu-se que houve elevada taxa de concordância entre as informacoes levantadas, mostrando a eficacia do IMR para a coleta de informacoes sobre lesoes desportivas para a populacao investigada.

75 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: O objetivo da presente revisao foi discutir o efeito termogenico da atividade contra-resistencia, buscando esclarecer o impacto das diversas variaveis - intensidade, duracao, numero of series, intervalo entre series, velocidade of execucao e modo (circuito ou series multiplas) a ela relacionadas.
Abstract: Considerando a crescente prevalencia de sobrepeso e obesidade no Brasil e em varias partes do mundo, tornam-se necessarias estrategias que busquem o seu controle. A associacao entre dieta e exercicios fisicos aerobios e, ha muito, reconhecida como uma maneira inocua e efetiva de contornar o problema; ja o impacto da atividade contra-resistencia na perda de peso e, ainda, bastante questionavel. Assim, o objetivo da presente revisao foi discutir o efeito termogenico da atividade contra-resistencia, buscando esclarecer o impacto das diversas variaveis - intensidade, duracao, numero de series, intervalo entre series, velocidade de execucao e modo (circuito ou series multiplas) a ela relacionadas. Os estudos apontam que a atividade contra-resistencia pode aumentar o gasto energetico total de forma aguda, atraves do proprio custo energetico de sua execucao, assim como durante o periodo de recuperacao (EPOC). E reconhecido, tambem, que as diversas variaveis associadas ao exercicio contra-resistencia afetam de maneiras distintas os resultados obtidos. Numero de repeticoes, carga, intervalo de recuperacao entre series e numero de series, quando manipulados de forma a aumentar o volume ou a intensidade da atividade, podem, em ultima analise, aumentar sobremaneira o gasto energetico decorrente de uma sessao tipica de exercicios. De maneira geral, considerando todas as limitacoes dos estudos revisados, a literatura aponta que o volume e a variavel de maior impacto sobre o gasto energetico durante a realizacao da atividade e a intensidade sobre o EPOC.

56 citations


Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, the influence of ejercicio aerobico and anaerobico in the composicion corporal de the adolescentes obesos del sexo masculino was investigated.
Abstract: El objetivo de este estudio fue el de verificar las influencias del ejercicio aerobico y anaerobico en la composicion corporal de los adolescentes obesos del sexo masculino. La muestra estubo constituida por 28 adolescentes con edades entre los 18 y los 19 anos, que presentaban obesidad grave. Los voluntarios fueron distribuidos aleatoriamente en tres grupos - grupo I: ejercicio aerobico, grupo II: ejercicio anaerobico; grupo III: control. El grupo I realizo un entrenamiento intervalado en cicloergometro que consistio en 12 "tiros" de 30" a maxima fuerza y velocidad pedaleando con carga alta (0,8% de masa corporal x 25 watts) y una recuperacion activa de 3'. El grupo II realizo un entrenamiento aerobico en cicloergometro pedaleando con una carga relativa a nivel ventilatorio por 50 minutos. Y el grupo III funciono como control, sin actividad fisica. Todos los grupos tuvieron una orientacion nutricional y el periodo de intervencion fue de 12 semanas (tres meses). Los voluntarios realizaron una densitometria osea con analisis de la composicion corporal (DEXA) y evaluaciones medicas y de aptitud fisica. Cuando se compararon los periodos inicial y final de la intervencion se observaron reducciones en las variables de la masa corporal, IMC, la masa grasa corporal total y la de los miembros inferiores, asi como el porcentaje de grasa corporal del tronco en los grupos de ejercicio. Las diferencias fueron observadas entre los grupos I y III para los deltas percentuales de masa grasa corporal total y de los miembros inferiores asi como en el porcentaje de grasa de los miembros inferiores. Estos datos sugieren que el ejercicio fisico tanto aerobico como anaerobico, unido a la orientacion nutricional, promueven una mayor reduccion ponderal cuando se los compara con la orientacion nutricional solamente, y que, en este estudio, el ejercicio anaerobico fue mas eficiente para promover una disminucion de grasa corporal y del porcentaje de grasa; y el ejercicio aerobico fue mas eficaz en el sentido de preservar y/o aumentar la masa magra y la masa libre de grasa.

Journal ArticleDOI
TL;DR: The POMS-A instrumento BRUMS (nome atual do Perfil dos Estados de Humor-Adolescentes (POMSA) as discussed by the authors ) is an instrumento used to validate atletas' ability to cope with the excesso de treinamento (overtraining).
Abstract: As pressoes provocadas pelas exigencias do esporte competitivo levam muitos atletas a excederem os limites de sua capacidade fisica e psicologica, acarretando a manifestacao da sindrome do excesso de treinamento (overtraining). O intuito deste artigo de revisao e, a partir do material original, discutir o processo de validacao do Perfil dos Estados de Humor-Adolescentes (POMS-A) para uso em adultos(1). Esse instrumento foi desenvolvido para permitir uma rapida mensuracao dos estados de humor entre populacoes de adolescentes e adultos, ja tendo sido demonstrada, em recentes pesquisas, sua eficacia no diagnostico desses estados alterados pelo treinamento intensivo. O POMS-A foi administrado a atletas adultos de competicao, atletas estudantes adultos, atletas adolescentes de competicao e estudantes adolescentes. Um subgrupo de atletas estudantes adultos foi utilizado para testar a validade do criterio do POMS-A. A analise do fator confirmatorio deu suporte para a validade fatorial do modelo de 24 itens e seis fatores, usando ambas as analises: independente e amostras multiplas. Relacoes entre os escores do POMS-A e medidas validadas previamente, que eram coerentes com fundamentacoes teoricas, sustentaram a validade do criterio de medida. Evidencias foram encontradas dando suporte a integridade psicometrica do POMS-A quando se estendeu de adolescentes para populacoes de adultos. Tais evidencias sugerem que o POMS-A e um instrumento apropriado para avaliacao de perfis do humor, alem do que a brevidade do teste facilita a coleta de dados em ambientes de pesquisa. Pretende-se, em estudos posteriores, validar e aplicar o instrumento BRUMS (nome atual do POMS-A) na deteccao da sindrome do excesso de treinamento em atletas brasileiros, para o que ja existe autorizacao dos autores Terry, Lane e Fogarty(1).

Journal ArticleDOI
TL;DR: A recent study as mentioned in this paper verificar the asociación entre the amplitud y cadencia del paso and the componentes of the capacidad muscular (CAM) (flexibilidad, fuerza, and resistencia muscular de miembros inferiores), in 25 mujeres of 60 a 86 anos de edad (promedio = 79 ± 7 anos).
Abstract: Este estudio tiene por objetivo verificar la asociacion entre la amplitud y cadencia del paso y los componentes de la capacidad muscular (CAM) (flexibilidad, fuerza y resistencia muscular de miembros inferiores), en 25 mujeres de 60 a 86 anos de edad (promedio = 79 ± 7 anos), fisicamente independientes y cuyas condiciones clinicas no impusieron restricciones a la realizacion de las pruebas sugeridas. Se estudiaron las siguientes variables: a) amplitud y cadencia del paso (AMP y CAP); b) peso, estatura y altura sentada en un banco con medida estandarizada (44cm); c) marcha estacionaria de dos minutos (numero de repeticiones) (RESISR); d) fuerza maxima relativa de extension de las rodillas (carga / peso corporal) (FORCAR); e) flexibilidad del tobillo y cuadril (grados) (FLEXT y FLEXQ). La AMP y CAP se compararon a las variables de los CAM por medio de tecnicas de correlacion simple y multivariada. Los resultados indicaron que: a) AMP y CAP se asociaron significativamente con el conjunto de las variables de fuerza y flexibilidad, segun sugerido por la buena correlacion canonica (rcan = 0,79; p < 0,05); b) la AMP tuvo una correlacion mas estricta con la fuerza maxima y el endurance de fuerza que con la flexibilidad de miembros inferiores; c) la asociacion conjunta de las variables de los CAM (FLEXT, FLEXQ, FORCAR e RESISR) con las del paso (AMP y CAP) fue mas estricta que las correlaciones identificadas para cada variable considerada aisladamente. Con base en los resultados, fue posible proponer una formula para prever la eficiencia de la marca a partir de los CAM: EMB = 7,53 - 0,26 (FLEXQ) + 0,29 (FLEXT) - 1,87 (FORCAR) - 0,05 (RESISR) e EMF = 7 (EMB) + 76, donde EMB = Escore de Marcha Bruto, EMF = Escore de Marcha Final (r2 = 0,90; SEE = 0,35; p < 0,0001).

Journal ArticleDOI
TL;DR: The resultados del presente estudio sugieren that las 10 primeras semanas of practica de TP pueden contribuir efectivamente para la preservacion o mejoria de los niveles de flexibilidad observados en el periodo pre-entrenamiento, en diferentes articulaciones.
Abstract: O proposito deste estudo foi analisar o comportamento da flexibilidade de diferentes articulacoes apos 10 semanas de treinamento com pesos (TP). Para tanto, 16 homens (23,0 ± 2,1 anos; 68,0 ± 7,0kg; 178,8 ± 8,7cm) sedentarios, mas aparentemente saudaveis, foram aleatoriamente divididos em grupo treinamento (GT, n = 8) e grupo controle (GC, n = 8). O GT foi submetido a 10 semanas consecutivas de TP (tres sessoes semanais, em dias alternados), ao passo que o GC nao se envolveu com a pratica de nenhum programa sistematizado de atividades fisicas nesse periodo. Os 11 exercicios que compuseram o programa de TP foram executados em tres series de 8-12 RM. Os movimentos de flexao e extensao do ombro; flexao, extensao e flexao lateral do tronco; flexao e extensao do quadril; flexao e extensao do cotovelo; e flexao do joelho foram utilizados para a analise do comportamento da flexibilidade. ANOVA e ANCOVA para medidas repetidas, seguidas pelo teste post hoc de Tukey, quando P < 0,05, foram utilizadas para o tratamento dos dados. Aumentos significantes na flexibilidade entre os momentos pre e pos-experimento foram encontrados no GT nos movimentos de flexao do ombro (hemicorpo direito, P < 0,05), extensao do quadril (hemicorpo esquerdo, P < 0,05), extensao do tronco (P < 0,05), flexao do tronco (P < 0,05) e flexao lateral do tronco (hemicorpo direito, P < 0,05; hemicorpo esquerdo, P < 0,01). Apesar disso, o efeito da interacao grupo vs. tempo foi identificado somente nos movimentos de flexao do cotovelo (hemicorpos direito e esquerdo, P < 0,05), extensao do quadril (hemicorpo esquerdo, P < 0,05) e flexao lateral do tronco (hemicorpo esquerdo, P < 0,01). Assim, os resultados do presente estudo sugerem que as 10 primeiras semanas de pratica de TP podem contribuir efetivamente para a preservacao ou melhoria dos niveis de flexibilidade observados no periodo pre-treinamento, em diferentes articulacoes.

Journal ArticleDOI
TL;DR: Esta revision tiene como objetivo reunir informaciones deestudios relevantes a cerca of las principales estrategias para elrecondicionamiento muscular esqueletico en estos pacientes enlos ultimos 15 anos.
Abstract: RESUMENRecondicionamiento muscular en la enfermedad pulmonarobstructiva cronica (EPOC): principales intervenciones y nue-vas tendencias Hace algun tiempo el condicionamiento fisico viene siendo par-te obligatoria en el tratamiento de portadores de EPOC. Estos pa-cientes presentan comunmente intolerancia al ejercicio de intensi-dad variable y relacionada a la disfuncion muscular esqueletica. Eneste sentido, el ejercicio fisico se presenta como la rama mas im-portante en la rehabilitacion pulmonar. El ejercicio aerobico y elentrenamiento de la fuerza con pesas son fundamentales en elincremento de la capacidad fisica y en la calidad de vida, principal-mente en aquellos individuos que presentan las formas moderaday grave de la EPOC. Ademas, se espera actualmente mayor capa-cidad de desenvolvimiento en las investigaciones en relacion a laaplicacion de la estimulacion electrica neuromuscular (EENM) y aluso criterioso de las sustancias ergogenicas tales como esteroi-des- anabolicos y creatina oral. Teniendo en vista las repercusio-nes negativas de la disfuncion muscular en el tratamiento de laEPOC, esta revision tiene como objetivo reunir informaciones deestudios relevantes a cerca de las principales estrategias para elrecondicionamiento muscular esqueletico en estos pacientes enlos ultimos 15 anos.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, the authors investigate a relacao entre numero de series and duracao do exercicio de alongamento da extensao do ombro sobre the efeitos agudos imediatos e tardios na flexibilidade.
Abstract: O objetivo do estudo foi investigar a relacao entre numero de series e duracao do exercicio de alongamento da extensao do ombro sobre os efeitos agudos imediatos e tardios na flexibilidade. Setenta individuos com idade entre 20 e 30 anos sem treinamento previo em flexibilidade participaram do estudo. Aleatoriamente, 10 sujeitos compuseram o grupo controle (GC) e os demais foram divididos igualmente em tres grupos, de acordo com a duracao do estimulo, a saber: 10 segundos (G10), 60 segundos (G60) e 120 segundos (G120). Posteriormente, cada grupo foi subdivido em relacao ao numero de series, a saber: uma (G10A, G60A, G120A) e tres series (G10B, G60B, G120B). A flexibilidade foi medida por um goniometro universal e as observacoes ocorreram imediatamente apos, 90 minutos apos e 24 horas depois do estimulo. A ANOVA identificou associacao significativa entre o tempo de estimulo e demais variaveis (p = 0,042). Nao se verificaram diferencas de flexibilidade entre os grupos experimentais, mas todos exibiram valores maiores que os do GC. A comparacao temporal dos valores absolutos de flexibilidade, para os grupos submetidos a mesma duracao de estimulo e numero de series, revelou diferencas significativas apenas para G120A, G60B e G120B, entre a primeira observacao e apos 24 horas. Por outro lado, a analise dos valores percentuais mostrou que o tempo de estimulo e o numero de series associaram-se a duracao do incremento agudo de flexibilidade. Nesse aspecto nao houve diferencas entre os grupos, exceto entre G60A e G60B, na observacao apos 24 horas. Conclui-se que a duracao do estimulo pode proporcionar maior flexibilidade inicial, independentemente do numero de series. Porem, os ganhos imediatos de flexibilidade nao sao mantidos apos 24 horas. Nao se sabe, porem, se estimulos sucessivos de longa duracao proporcionariam maior amplitude em longo prazo em comparacao com alongamentos realizados por menor tempo.

Journal ArticleDOI
TL;DR: A razao entre a concentracao de testosterona and cortisol (T:C) e frequentemente utilizada como indicatorativo do nivel de estresse imposto pelo exercicio was examined in this article.
Abstract: A razao entre a concentracao de testosterona e cortisol (T:C) e frequentemente utilizada como indicativo do nivel de estresse imposto pelo exercicio. Alteracoes na concentracao destes hormonios sao responsaveis por modular diversas respostas induzidas pelo treinamento, como hipertrofia e ganho de forca. O objetivo do presente estudo foi examinar a influencia do protocolo de treinamento de forca, conhecido como multiplas-series (MS), sobre o ganho de forca, de resistencia muscular localizada e a relacao entre a concentracao de hormonios catabolicos (cortisol) e anabolicos (testosterona). Para testar esta hipotese cinco jovens do sexo feminino com um ano de experiencia em treinamento de forca foram submetidas ao protocolo MS. As amostras de sangue foram coletadas antes e imediatamente apos o exercicio, no primeiro dia e apos oito semanas de treinamento. Os testes de 1-RM e de repeticoes maximas foram realizados tambem no inicio e ao final das oito semanas de treinamento de forca. Nao foram observadas alteracoes na massa corporal, no IMC, na percentagem de massa gorda e na forca maxima (1-RM) no supino, no agachamento e na rosca direta. O numero de repeticoes maximas a 50% de 1-RM foi aumentado apenas para o supino (p < 0,05). Nao foi observada alteracao na concentracao de testosterona total. Com relacao a concentracao plasmatica de cortisol, apos oito semanas de treino, na situacao de repouso, foi reduzida (38% - p < 0,05). Em consequencia da atenuacao da secrecao de cortisol apos oito semanas de treinamento, a razao T:C apresentou elevacao de 20% na situacao de repouso (p < 0,05). Apesar de nao terem sido detectadas alteracoes funcionais nos testes de 1-RM e repeticoes maximas, o metodo MS induziu um quadro hormonal favoravel ao anabolismo proteico.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, the authors identify and avaliar o comportamento das variaveis funcionais, tais como frequencia cardiaca (FC), consumo de oxigenio (VO2), producao de dioxido de carbono (VCO2), quociente respiratorio (QR), equivalente metabolico (MET) and dispendio energetico, atraves de coreografias executadas sobre uma superficie elastica com variacao de ritmo
Abstract: As aulas de Jump Fit promovem a melhora da aptidao fisica geral, atraves de coreografias executadas sobre uma superficie elastica com variacao de ritmo e movimentos, de forma intervalada, com baixo impacto. Contudo, pouco se sabe sobre o real dispendio energetico e o comportamento das variaveis metabolicas relacionadas as aulas do Jump Fit. O objetivo deste estudo foi identificar e avaliar o comportamento das variaveis funcionais, tais como: frequencia cardiaca (FC), consumo de oxigenio (VO2), producao de dioxido de carbono (VCO2), quociente respiratorio (QR), equivalente metabolico (MET) e dispendio energetico, atraves da mensuracao por espirometria da rotina de uma aula de Jump Fit. Os testes foram realizados em quatro visitas, por 10 mulheres praticantes do Jump Fit, com idade de 26,8 anos (± 7,2), massa corporal de 57,6kg (± 6,8), estatura de 162,2cm (± 3,9). A avaliacao espirometrica das diversas etapas da aula revelou os seguintes resultados medios: FC de 160,3bpm (± 8,9), VO2 de 1,59L.min-1 (± 0,45), QR 0,87 (± 0,10) e dispendio energetico total 386,4kcal (± 13,8). A intensidade media da aula de Jump Fit correspondeu a 75% (± 7,7) do VO2pico. Para a analise do comportamento das variaveis metabolicas nas diferentes etapas das aulas recorreu-se a ANOVA para medidas repetidas, com verificacao de Bonferroni. O teste t foi utilizado para identificar se houve diferenca entre as respostas funcionais nas fases de repouso e do EPOC. Foi adotado nivel de significância de p < 0,05. Conclui-se que, a partir da magnitude das respostas funcionais, a aula do Jump Fit proporciona aumento da resistencia cardiorrespiratoria, contribuindo de forma efetiva para a manutencao e melhora da aptidao fisica e saude na qualidade de vida.

Journal ArticleDOI
TL;DR: This article examined the influence of series multiples (MS) on the ganancia de fuerza, resistencia muscular localizada, and the relacion entre concentraciones of hormonas catabolicas (cortisol) and anabolicas.
Abstract: La razon entre testosterona y cortisol (T:C) es frecuentemente utilizada como indicador del nivel de stress impuesto por el ejercicio. Las alteraciones de las concentraciones de estas hormonas son las responsables por modular diversas respuestas inducidas por el entrenamiento, como son la hipertrofia y el aumento de la fuerza. El objetivo del presente estudio fue examinar la influencia del protocolo de entrenamiento de fuerza, conocido como series multiples (MS), sobre la ganancia de fuerza, la resistencia muscular localizada y la relacion entre las concentraciones de las hormonas catabolicas (cortisol) y anabolicas (testoterona). Para testar esta hipotesis, cinco jovenes del sexo feminino con un ano de experiencia en entrenamiento de fuerza fueron sometidas al protocolo MS. Las muestras de sangre fueron colectadas antes e imediatamente despues del ejercicio, en el primer dia y despues de ocho semanas de entrenamiento. Los tests de 1-RM y de repeticiones maximas fueron realizados tambien al inicio y al final despues de las ocho semanas del entrenamiento de fuerza. No fueron observadas alteraciones de la masa corporal, IMC, porcentaje de masa grasa, fuerza (1-RM) para los ejercicios supino, agachamiento y rosca directa. El numero de repeticiones maximas al 50% de 1-RM fue aumentando solamente apenas para el supino (p < 0,05). No se observo alteracion en la concentracion de la testosterona total. Con relacion a la concentracion plasmatica de cortisol despues de las ocho semanas de entrenamiento, en la situacion de reposo fue reducida (38% - p < 0,05). En consecuencia de la atenuacion de la secrecion de cortisol despues de ocho semanas de entrenamiento, la razon T:C presento elevacion del 20% de la situacion de reposo (p < 0,05). A pesar de no haber sido detectadas alteraciones funcionales en los tests de 1-RM de repeticiones maximas, el metodo MS indujo un cuadro hormonal favorable al anabolismo proteico.

Journal ArticleDOI
TL;DR: Physical exercise causes a series of physiological responses resulting from autonomic and hemodynamic adaptation that affect the cardiovascular system that have a beneficial effect on blood pressure.
Abstract: Physical exercise causes a series of physiological responses resulting from autonomic and hemodynamic adaptation that affect the cardiovascular system. Many studies have demonstrated its beneficial effect on blood pressure. Bearing in mind that hypertension is a very prevalent condition causing high morbidity and mortality rate, the physical exercise plays an important role as a nondrug measure for its control or as an adjuvant to drug treatment.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, a validade do consumo maximo de oxigenio (VO2max), da velocidade correspondente ao VO2max, do tempo de exaustao na vVO 2max, da economia de corrida (EC), and do limiar anaerobio (LAn) for a predicao da performance of atletas de endurance was analyzed.
Abstract: O objetivo deste estudo foi analisar a validade do consumo maximo de oxigenio (VO2max), da velocidade correspondente ao VO2max (vVO2max), do tempo de exaustao na vVO2max (Tlim), da economia de corrida (EC) e do limiar anaerobio (LAn) para a predicao da performance de atletas de endurance. Quatorze corredores de endurance (33,4 ± 4,4 anos; 62,7 ± 4,3kg; 166,1 ± 5,0cm; VO2max = 60,4 ± 5,9ml.kg-1.min-1) realizaram os seguintes testes: a) competicao simulada nas distâncias de 1.500 e 5.000m. e; b) testes de laboratorio para a determinacao do VO2max, vVO2max, EC, LAn e Tlim na intensidades de 100% vVO2max. As velocidades (km/h) da vVO2max (18,7 ± 0,8), LAn (17,3 ± 1,1) v1.500m (19,9 ± 0,8) e v5.000m (17,9 ± 0,9) foram significantemente diferentes. A regressao multipla stepwise revelou que o LAn foi o unico preditor da performance da v5.000m, explicando 50% da variacao desta performance. Para a v1.500m, o Tlim e a vVO2max explicaram 88% da variacao da performance. Com base em nossos resultados, pode-se concluir que a validade dos indices fisiologicos (VO2max, vVO2max, Tlim, EC e LAn), para a predicao da performance aerobia de atletas de endurance, e dependente da distância da prova (1.500 x 5.000m) analisada.

Journal ArticleDOI
TL;DR: The purpose of this review was to discuss the effect of resistance exercises on energy expenditure, considering each of its related variables – intensity, duration, number of sets, interval between sets, movement velocity and type of training.
Abstract: The prevalence of obese and overweight persons is growing, both in Brazil and in other parts of the world. It is, therefore, important to establish strategies that will try to control this. The combination of energy restriction and aerobic exercises has long been recognized as an effective means of controlling body composition; on the other hand, the impact of resistance exercises on weight loss is still questionable. Thus, the purpose of this review was to discuss the effect of resistance exercises on energy expenditure, considering each of its related variables – intensity, duration, number of sets, interval between sets, movement velocity and type of training (circuit or multiple sets). The reviewed studies showed that resistance exercises may induce an acute increase in energy expenditure, through the energy cost of the exercise session itself and through the excess post-exercise oxygen consumption (EPOC). It is also recognized that the many variables related to resistance exercises influence the results in different ways. Number of repetitions, load, rest interval between sets and number of sets, when manipulated in order to increase volume or intensity, may significantly increase the energy expenditure of a typical exercise session. In general, considering all the limitations of the reviewed studies, the literature

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this article, a series of 12 repeticoes maximas for extensao do joelho, realizadas de forma uni (UN) e bilateral (BI), were investigated.
Abstract: O objetivo do estudo foi verificar as pressoes arteriais sistolica (PAS) e diastolica (PAD), frequencia cardiaca (FC) e duplo-produto (DP) durante e apos a extensao do joelho realizada de forma uni e bilateral ate a exaustao. Dezoito individuos - seis homens e 12 mulheres - (33 ± 11 anos; 63,5 ± 11,4kg; 168,6 ± 7,1cm), voluntarios, saudaveis e experientes no treinamento de forca realizaram tres series de 12 repeticoes maximas da extensao do joelho, realizadas de forma uni (UN) e bilateral (BI). A pressao arterial foi medida pelo metodo auscultatorio ao final de cada serie e durante 20 minutos apos o exercicio, com intervalos de cinco minutos. A ANOVA de duas entradas com medidas repetidas mostrou que a variacao percentual em relacao ao repouso (D%) da PAS foi significativamente maior na 3a serie (UN = 31,7 ± 11,9%; BI = 38,5 ± 10,9%) que na 1a (UN = 19,5 ± 12,5%; BI = 26,0 ± 10,2%). Quanto a PAD, o D% foi maior na 3a serie (UN = 48,5 ± 13,9%; BI = 51,4 ± 13,3%) que na 1a (UN = 30,5 ± 13,0%; BI = 34,9 ± 16,0%) e na 2a (UN = 40,9 ± 15,4%; BI = 47,3 ± 12,9%). Nao foram observadas diferencas para FC e DP, assim como entre os modos de execucao. Apos o exercicio, nao foram identificadas diferencas entre todas as variaveis observadas. Aparentemente, a forma de execucao da extensao unilateral do joelho nao repercutiria sobre as respostas cardiovasculares agudas, durante ou apos o exercicio. Contudo, a execucao bilateral mostrou tendencia a elevar os valores de PAS e DP em relacao a execucao unilateral, o que deve ser considerado na prescricao para pessoas que necessitem de cuidados especiais.

Journal ArticleDOI
TL;DR: The authors compare the use of saliva and sangre for determinar the TLM with concentraciones de so-dio (Na + ), potasio (K ), and lactato (LAC) en la saliva en ergometro debrazo and cicloergometro.
Abstract: RESUMENComparacion entre la utilizacion de saliva y sangre para ladeterminacion del lactato minimo en cicloergometro y ergo-metro de brazo en tenistas de mesa El objetivo de estudio fue el de verificar la posibilidad de deter-minar el test de lactato minimo (TLM) con concentraciones de so-dio (Na + ), potasio (K ) y lactato (LAC) en la saliva en ergometro debrazo y cicloergometro. Fueron participantes de este estudio ochotenistas de mesa de nivel internacional. Como estimulo anaerobi-co en el TLM en ambos ergometros, fueron utilizados tests maxi-mos de 30 segundos. En el ergometro de brazo isocinetico (CYBEXUBE 2432) fue aplicada la fuerza maxima con rotacion fija en 102rpm en el cicloergometro aplicando una carga de 7,5% del pesocorporal (Kp). Despues del estimulo anaerobico en el ergometrode brazo, fue iniciado un test incremental con rotaciones en lamanivela constante a 60 rpm, iniciando a 49 Watts con aumentode 16 Watts en cada etapa de 3 minutos del ejercicio. La intensi-dad correspondiente al TLM fue determinado con muestras desangre y saliva (LACmin

Journal ArticleDOI
TL;DR: O presente estudo teve como objetivo relacionar as adaptacoes fisiologicas proporcionadas pela atividade fisica e os niveis de fadiga em pacientes portadores de câncer relacionados with o modelo de regressao linear multipla.
Abstract: OBJETIVO: O presente estudo teve como objetivo relacionar as adaptacoes fisiologicas proporcionadas pela atividade fisica e os niveis de fadiga em pacientes portadores de câncer MATERIAL E METODOS: Vinte e sete pacientes (56,7 ± 14,8 anos) diagnosticados com câncer e que participavam de tratamento de quimioterapia, de radiacao ou de uma combinacao desses dois tipos de tratamentos foram os voluntarios neste projeto Todos os pacientes participaram de duas avaliacoes fisicas: uma antes do inicio do programa de exercicios fisicos e outra seis meses apos Nos dias das avaliacoes fisicas, os pacientes responderam ao questionario de escala de fadiga de Piper et al (1989) Todas as variaveis independentes (adaptacoes fisiologicas) foram padronizadas (escores Z) De acordo com o modelo de regressao linear multipla, todas as variaveis independentes foram inseridas no modelo simultaneamente RESULTADOS: Os resultados nao demonstraram relacao significativa (p < 0,01) na variacao da reducao de fadiga (r2 = 0,102) Apos o resultado nao significativo da analise de regressao linear multipla, os resultados das correlacoes simples tambem nao demonstraram resultados significativos CONCLUSAO: Apesar de a melhora na aptidao fisica dos pacientes com câncer nao ter apresentado correlacao significativa com a reducao da fadiga, a relacao entre a melhora do condicionamento fisico geral em pacientes com câncer mostrou um padrao positivo e linear

Journal ArticleDOI
TL;DR: The formation mechanisms of OFR and the adaptations to the chronic oxidative stress caused by physical training are discussed and new lesion markers by OFR action have been discovered and new techniques for its determination have been created.
Abstract: The interest about the mechanisms of generation and adaptation of oxygen free radicals (OFR) to exercise has increased significantly from the demonstration of its relation with the oxygen intake. The OFR are formed through the incomplete reduction of oxygen, generating species presenting high reactivity to other biomolecules, especially lipids and proteins of the cell membranes and even DNA. The injuries caused by the oxidative stress present accumulative effects, being related to several diseases such as cancer, arteriosclerosis and diabetes. The acute physical exercise furthers the increase on the formation of OFR in function of the increment on the oxygen intake. However, the physical training generates adaptations able to soften the harmful effects caused by OFR. These adaptations are related to several systems, among which the most important are the enzymatic system, composed by the superoxide dysmutase, catalase and glutathione peroxidase; and the non-enzymatic system, composed by the ceruloplasmine, the sexual hormones, co-enzyme Q, uric acid, thermal shock proteins, among others. Such adaptations, despite the controversies about the mechanisms involved, further a higher tissue resistance and oxidative challenges such as those provided by long-duration high intensity exercises. The evaluations techniques of the oxidative stress, most times are not able to detect injuries in short-duration exercises. Thus, studies of physical efforts performed for long periods or until exhaustion have been conducted. New lesion markers by OFR action have been discovered and new techniques for its determination have been created. The objective of this work is discuss the formation mechanisms of OFR and the adaptations to the chronic oxidative stress caused by physical training.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this article, a study on the influence of aerobio and anaerobio on the performance of adolescentes in a composicao corporal (DEXA) was conducted.
Abstract: O objetivo deste estudo foi verificar as influencias do exercicio aerobio e anaerobio na composicao corporal de adolescentes obesos do sexo masculino. A amostra foi constituida de 28 adolescentes com idades entre 15 e 19 anos, que apresentavam obesidade grave. Os voluntarios foram distribuidos aleatoriamente em tres grupos: grupo I: exercicio anaerobio; grupo II: exercicio aerobio; e grupo III: controle. O grupo I realizou treinamento intervalado em cicloergometro que consistiu de 12 "tiros" de 30" com maxima forca e velocidade, pedalando com carga alta (0,8% do massa corporal x 25 watts) e recuperacao ativa de 3'; o grupo II realizou treinamento aerobio em cicloergometro pedalando com carga relativa ao limiar ventilatorio por 50 minutos. Ja o terceiro grupo funcionou como controle, sem atividade fisica. Todos os grupos tiveram orientacao nutricional e o periodo de intervencao foi de 12 semanas (tres meses). Os voluntarios realizaram densitometria ossea com analise da composicao corporal (DEXA) e avaliacoes medicas e de aptidao fisica. Quando comparados os periodos inicial e final de intervencao foram observadas reducoes nas variaveis massa corporal, IMC, na massa de gordura corporal total e de membros inferiores e na percentagem de gordura corporal de tronco nos grupos de exercicio. Diferencas foram observadas entre os grupos I e III para os deltas percentuais de massa de gordura corporal total e de membros inferiores e na percentagem de gordura de membros inferiores. Os dados sugerem que o exercicio fisico, tanto aerobio como anaerobio, aliado a orientacao nutricional, promove maior reducao ponderal, quando comparado com a orientacao nutricional somente, e que, neste estudo, o exercicio anaerobio foi mais eficiente para promover a diminuicao da gordura corporal e da percentagem de gordura e o exercicio aerobio foi mais eficaz no sentido de preservar e/ou aumentar a massa magra e a massa livre de gordura.

Journal ArticleDOI
TL;DR: The practice of hydrogymnastics for elderly women with no regular physical exercises, contributes to the improvement of the physical fitness and elderly health.
Abstract: BASIS AND OBJECTIVES: The practice of physical exercises, besides avoiding idleness, contributes expressively for the maintenance of the physical fitness of the elderly. The objective of this study was to verify the effect of hydrogymnastics on the physical fitness and the elderly health. METHODOLOGY: A controlled assay on 74 elderly women with no regular physical activity was performed. A group of 37 women had two weekly hydrogymnastics classes during 3 months and other 37 women served as control. The physical fitness was evaluated though the Rikli and Jones (1999) test battery, where the following parameters were evaluated: power and resistance of the lower members (to sit down and to stand up), power and resistance of the upper members (forearm flexion), lower members flexion (at sitting position, to touch lower members), physical mobility - velocity, agility and balance (to stand up, to walk 2.44 m and to sit back down), flexibility of the upper members (reading up the back with hands) and aerobic resistance (6-minute walk). The test battery was applied before the beginning of classes and at the end of the program 3 months later. The groups had similar behavior with regard to age, IMC, familiar income and educational level. RESULTS: During the three months, 30 women of each group were followed, sampling loss of 18.9%. In the hydrogymnastics group, a better performance in all post-tests was observed, when compared to results of the own group in the pre-test and to the control group in the post-test (p < 0.05). CONCLUSION: One concludes that the practice of hydrogymnastics for elderly women with no regular physical exercises, contributes to the improvement of the physical fitness and elderly health.

Journal ArticleDOI
TL;DR: A pesquisa foi composta por 15 atletas do sexo masculino, especializados em provas de potencia muscular, and a protocol for coleta de dados foi elaborado com base na proposta de: i) Kendall, for o exame fisico e observacional, utilizando simetrografo e fio de prumo; ii) Souchard, for a analise postural em cadeia as mentioned in this paper.
Abstract: Os esportes de alto nivel determinam padroes corporais que extrapolam barreiras geopoliticas, sociais e culturais. Estas peculiaridades resultam em alteracoes posturais que estao associadas a eficiencia do gesto desportivo, porem, em longo prazo, podem evoluir para processos morbidos que limitam a pratica de atividades fisicas regulares. O objetivo da pesquisa foi descrever o perfil postural dos atletas que participam de provas de potencia muscular e identificar processos anatomo-cinesiologicos responsaveis pelas principais alteracoes corporais. A casuistica foi composta por 15 atletas do sexo masculino, especializados em provas de potencia muscular. O protocolo para coleta de dados foi elaborado com base na proposta de: i) Kendall, para o exame fisico e observacional, utilizando simetrografo e fio de prumo; ii) Souchard, para a analise postural em cadeia. As informacoes foram organizadas sob a forma de distribuicao de frequencia absoluta e relativa. Os resultados apontaram que: i) o tornozelo em valgo (67%) foi a situacao mais comum; ii) a rotacao interna da pelve a direita (60%), seguida do lado oposto mais elevado (47%), pode estar relacionada com a corrida em curva que sobrecarrega a estrutura da pelve para a manutencao da velocidade com simultânea mudanca de direcao em funcao da forca gravitacional; iii) a anteversao de pelve (73%) decorre da retracao observada nos musculos flexores do quadril e extensores do joelho; iv) a alteracao expressa no item iii contribui para a formacao de hiperlordose lombar (73%) e desencadeia mecanismo compensatorio de retracao da cadeia posterior causando cifose toracica (53%) e cabeca em protrusao (73%). O diagnostico precoce e a adocao de medidas profilaticas efetivas podem contribuir para o aumento da performance, bem como prevenir a ocorrencia de lesoes desportivas. Estudos envolvendo intervencao fisioterapica deverao avaliar se ha reducao dos efeitos cronicos que as alteracoes posturais decorrentes do treinamento causam ao atleta de alto nivel.

Journal ArticleDOI
TL;DR: In this paper, the authors compare musculares isometrica and isocinetica with meninos and atletas de voleibol, in treinamento esportivo competitivo.
Abstract: O objetivo deste estudo foi descrever e comparar as forcas musculares isometrica e isocinetica em diferentes graus maturacionais de meninos e meninas atletas de voleibol. Participou do estudo um total de 66 criancas e adolescentes saudaveis, em treinamento esportivo competitivo. Dos 37 meninos, 10 eram pre-puberes (PP), 15 puberes (PU) e 12 pos-puberes (PO). Das 29 meninas, 11 eram PP, 13 PU e 5 PO. Foi utilizado um dinamometro computadorizado (Cybex Norm) para medir a forca isocinetica de flexao do cotovelo (FC) e de extensao de joelho (EJ) nas velocidades de 60 e 90o.s-1. A forca isometrica foi medida nos mesmos exercicios nos ângulos de 60 e 90o (FC), e 45 e 60o (EJ). Utilizou-se a ANOVA para comparacoes entre os generos e graus maturacionais, e o teste post hoc de Tuckey. O nivel de significância considerado foi de p < 0,05. Entre os graus maturacionais, os grupos mais velhos foram sempre mais fortes do que os mais jovens, tanto para o genero masculino quanto para o feminino. Entre os generos, os meninos foram mais fortes do que as meninas apenas no grupo PO, nos dois ângulos dos testes isometricos de FC e no teste isocinetico em 90o.s-1. Nos testes isometricos de EJ, os valores nao foram significativamente diferentes para meninos e meninas, independentemente do grau maturacional. Nos testes isocineticos, os meninos foram mais fortes do que as meninas nos grupos PP e PO, em 60 e 90o.s-1. Esses resultados sugerem que o grau maturacional e maior determinante da forca muscular de jovens atletas de voleibol do que o genero.